Bij een elektrische brand heb je speciale blusmiddelen nodig die geen elektriciteit geleiden. CO2-blussers en poederblussers klasse C zijn de veiligste keuzes omdat ze de stroom niet geleiden en je dus niet het risico loopt op elektrocutie. Water, schuim en andere vloeibare blusmiddelen zijn levensgevaarlijk bij elektrische branden omdat ze de stroom geleiden. Voor professionele beveiliging van elektrische installaties zijn vaak automatische blussystemen zoals gasblussystemen de beste oplossing.
Waarom vraagt een elektrische brand om speciale blusmiddelen?
Een elektrische brand vraagt om speciale blusmiddelen omdat elektriciteit door veel stoffen heen kan stromen. Als je water of schuim gebruikt bij een brand in elektrische apparatuur, loop je het risico op een dodelijke stroomstoot. Het blusmiddel werkt dan als geleider tussen de spanningsbron en jou.
Bij elektrische branden onder spanning staat de apparatuur vaak nog onder stroom. Dit maakt het extra gevaarlijk omdat je niet alleen met vuur te maken hebt, maar ook met elektriciteit. Standaard brandbestrijdingsmethoden zoals water of schuimblussers zijn hier totaal ongeschikt voor. Ze kunnen de situatie zelfs verergeren door kortsluiting te veroorzaken of de brand te verspreiden.
De combinatie van vuur en elektriciteit vraagt om een aanpak waarbij je beide gevaren tegelijk aanpakt. Je hebt blusmiddelen nodig die het vuur doven zonder elektriciteit te geleiden. Daarnaast moet je rekening houden met de schade die ontstaat aan elektrische installaties als je het verkeerde blusmiddel gebruikt.
Welke soorten blussers zijn veilig bij elektrische branden?
Voor elektrische branden zijn CO2-blussers en poederblussers klasse C de veiligste opties. Deze blusmiddelen geleiden geen elektriciteit en kunnen daarom veilig worden gebruikt bij branden in elektrische apparatuur die nog onder spanning staat.
CO2-blussers werken door zuurstof weg te nemen bij de brand. Het koolstofdioxide verdringt de zuurstof waardoor het vuur dooft. Een groot voordeel is dat CO2 geen residu achterlaat, wat belangrijk is bij gevoelige elektrische apparatuur zoals servers of schakelpanelen. CO2-blussers zijn vooral effectief in afgesloten ruimtes zoals serverruimtes of schakelkasten.
Poederblussers klasse C gebruiken een speciaal poeder dat de chemische reactie van het vuur onderbreekt. Deze blussers zijn veelzijdiger dan CO2-blussers en werken ook goed bij grotere branden. Het nadeel is wel dat het poeder overal in komt en schade kan veroorzaken aan elektronica. Gebruik ze daarom alleen als CO2 niet voldoende is.
Voor specifieke situaties zoals datacenters of telecommunicatieruimtes zijn er ook speciale gasblussystemen beschikbaar. Deze vaste brandbeveiliging installaties reageren automatisch bij brand en gebruiken inerte gassen die veilig zijn voor elektronica.
Hoe herken je een geschikte blusser voor elektrische apparatuur?
Een geschikte blusser voor elektrische apparatuur herken je aan specifieke symbolen en kleurcodes op het apparaat. Zoek naar het symbool met een bliksemschicht en de letter C, wat staat voor brandklasse C (elektrische branden). Dit pictogram geeft aan dat de blusser veilig is voor gebruik bij elektrische installaties.
Op elke blusser staat een label met brandklassen aangegeven door letters:
- Klasse A: vaste stoffen zoals hout en papier
- Klasse B: vloeistoffen zoals benzine en olie
- Klasse C: gassen
- Klasse D: metalen
- Klasse F: frituurvet
Let op: in veel landen staat de letter C specifiek voor elektrische branden, maar dit kan per land verschillen. Kijk daarom altijd naar het bliksemschicht-symbool voor de zekerheid.
De kleurcodering helpt ook bij het herkennen. CO2-blussers hebben vaak een zwarte band of zijn volledig zwart. Poederblussers hebben meestal een blauwe band. Deze kleuren zijn internationaal gestandaardiseerd, maar controleer altijd het label voor zekerheid. Bij twijfel over de juiste blusmiddelen voor jouw situatie vraag je best advies aan een specialist.
Wat zijn de belangrijkste veiligheidsmaatregelen bij het blussen van elektrische branden?
De belangrijkste veiligheidsmaatregel bij het blussen van elektrische branden is het uitschakelen van de stroomtoevoer. Schakel eerst de hoofdschakelaar uit of trek de stekker uit het stopcontact als dit veilig kan. Alleen dan elimineer je het risico op elektrocutie volledig.
Houd altijd minimaal één meter afstand tussen jezelf en de brandhaard. Richt de blusser op de basis van de vlammen, niet op de vlammen zelf. Begin met blussen vanaf een veilige afstand en kom pas dichterbij als je ziet dat het vuur kleiner wordt. Gebruik korte stoten in plaats van continu te spuiten, zo heb je meer controle over het blusproces.
Evacuatie gaat altijd voor. Als de brand te groot is of als je niet zeker bent van je veiligheid, verlaat dan direct het gebouw en bel 112. Sluit deuren achter je om de verspreiding van rook en vuur te vertragen. Probeer nooit een grote elektrische brand zelf te blussen. Professionele brandweerlieden hebben speciale uitrusting en training voor deze gevaarlijke situaties.
Na het blussen mag je de stroom niet zomaar weer inschakelen. Laat eerst een elektricien de installatie controleren op schade. Ook als het vuur gedoofd lijkt, kan er nog nasmeulen optreden in de apparatuur.
Wanneer moet je kiezen voor automatische blusinstallaties bij elektrische risico’s?
Automatische blusinstallaties zijn noodzakelijk wanneer elektrische installaties kritiek zijn voor je bedrijfsvoering of wanneer de ruimte moeilijk bereikbaar is. Denk aan serverruimtes, datacenters, schakelkasten en telecommunicatieruimtes waar een brand direct grote schade en uitval veroorzaakt.
Gasblussystemen zijn ideaal voor deze situaties omdat ze automatisch reageren op brand zonder menselijke tussenkomst. Ze gebruiken inerte gassen zoals argon of stikstof die de zuurstof verdringen zonder schade aan te richten aan elektronica. Deze systemen detecteren brand in een vroeg stadium en blussen effectief zonder dat apparatuur beschadigd raakt door water of poeder.
Ook in ruimtes waar constant spanning aanwezig is, zoals transformatorruimtes of hoogspanningsinstallaties, zijn automatische systemen een must. Hier is het te gevaarlijk voor mensen om met draagbare blussers te werken. Een automatisch blussysteem reageert binnen seconden en voorkomt dat een kleine brand escaleert.
Voor bedrijven met 24/7 operaties waarbij downtime veel geld kost, is investeren in automatische blusinstallaties slim. Deze systemen zijn gekoppeld aan brandmeldinstallaties en kunnen ook noodverlichting activeren voor veilige evacuatie.
Welke blusmiddelen zijn juist gevaarlijk bij elektrische branden?
Water, schuim en natte chemische blussers zijn levensgevaarlijk bij elektrische branden omdat ze elektriciteit geleiden. Als je deze blusmiddelen gebruikt op apparatuur onder spanning, kan de stroom via het water of schuim naar jou toe vloeien met dodelijke gevolgen.
Waterblussers zijn het gevaarlijkst omdat water een uitstekende geleider is. De waterstraal vormt een directe verbinding tussen de spanningsbron en de persoon die blust. Schuimblussers bevatten ook veel water en zijn daarom even gevaarlijk. Natte chemische blussers, vaak gebruikt in keukens voor vetbranden, geleiden ook stroom en mogen nooit bij elektrische branden worden ingezet.
Er is één belangrijke uitzondering: wanneer de stroom volledig is uitgeschakeld en dit door een elektricien is geverifieerd, kunnen water en schuim wel gebruikt worden. Maar zelfs dan is voorzichtigheid geboden omdat restspanning aanwezig kan zijn in condensatoren of andere componenten.
Het gebruik van verkeerde blusmiddelen kan ook extra schade veroorzaken aan elektrische installaties. Water veroorzaakt kortsluiting en corrosie, wat apparatuur onherstelbaar kan beschadigen. Voor de veiligheid van jezelf en je apparatuur gebruik je dus altijd CO2 of poeder klasse C bij elektrische branden.
Het blussen van elektrische branden vraagt om de juiste kennis en middelen. CO2-blussers en poederblussers klasse C zijn je veiligste keuze omdat ze geen elektriciteit geleiden. Herken de juiste blussers aan het bliksemschicht-symbool en de klasse C aanduiding. Schakel altijd eerst de stroom uit als dat veilig kan, houd afstand en evacueer bij twijfel. Voor kritieke elektrische installaties zijn automatische gasblussystemen de beste bescherming. Gebruik nooit water, schuim of andere geleidende blusmiddelen bij elektrische branden onder spanning. Bij Masset helpen we je graag met het kiezen van de juiste brandbeveiliging voor jouw specifieke situatie, zodat je voorbereid bent wanneer het er echt op aankomt.
