Wanneer moeten blusmiddelen vervangen worden?

Blusmiddelen vervangen je op tijd om de brandveiligheid in je gebouw te waarborgen. De meeste brandblussers hebben een levensduur van 10 tot 20 jaar, afhankelijk van het type en de omstandigheden waarin ze zich bevinden. Jaarlijkse keuringen zijn wettelijk verplicht en helpen je te bepalen wanneer vervanging noodzakelijk is. Door een goed vervangingsbeleid te hanteren, voorkom je dat je blusmiddelen falen op het moment dat je ze het hardst nodig hebt.

Wanneer is vervanging van blusmiddelen noodzakelijk?

Vervanging van blusmiddelen is noodzakelijk wanneer ze niet meer voldoen aan de veiligheidsnormen of hun effectiviteit hebben verloren. Dit gebeurt meestal na 10 tot 20 jaar, maar kan eerder nodig zijn bij zichtbare schade, corrosie of drukverlies. Preventief onderhoud speelt hierbij een belangrijke rol: door regelmatige inspecties ontdek je tijdig wanneer blusmiddelen aan vervanging toe zijn.

Organisaties moeten deze vervangingstermijnen serieus nemen omdat verouderde blusmiddelen levensgevaarlijk kunnen zijn. Een brandblusser die niet werkt tijdens een brand kan het verschil betekenen tussen een kleine brand die snel geblust wordt en een catastrofe. Daarnaast ben je als gebouweigenaar wettelijk verplicht om functionerende blusmiddelen beschikbaar te hebben.

Het bijhouden van een onderhoudsschema helpt je om op tijd actie te ondernemen. Noteer de productiedatum, laatste keurdatum en vervangingsdatum van elke brandblusser in je gebouw. Zo voorkom je verrassingen en zorg je voor optimale bescherming van je medewerkers en bezoekers.

Wat is de gemiddelde levensduur van verschillende blusmiddelen?

De gemiddelde levensduur van blusmiddelen verschilt per type en hangt af van verschillende factoren zoals gebruiksomstandigheden en onderhoudskwaliteit. Poederblussers gaan meestal 10 tot 20 jaar mee, terwijl schuimblussers vaak na 10 jaar vervangen moeten worden vanwege de beperkte houdbaarheid van het schuimconcentraat. CO2-blussers hebben de langste levensduur en kunnen bij goed onderhoud tot 20 jaar functioneren.

Voor sprinklerinstallaties gelden andere termijnen. Deze systemen hebben een levensduur van 25 tot 50 jaar, maar vereisen wel regelmatig onderhoud en vervanging van onderdelen zoals sprinklerkoppen en leidingen. De omgeving waarin blusmiddelen zich bevinden beïnvloedt hun levensduur aanzienlijk. Vochtige, stoffige of chemisch agressieve omgevingen verkorten de levensduur, terwijl droge, schone ruimtes de levensduur kunnen verlengen.

Factoren die de levensduur beïnvloeden zijn onder andere:

• Temperatuurschommelingen en extreme temperaturen
• Blootstelling aan vocht en corrosieve stoffen
• Frequentie van gebruik en testen
• Kwaliteit van het periodieke onderhoud
• Mechanische schade door transport of verkeerd gebruik

Hoe herken je dat een blusmiddel aan vervanging toe is?

Een blusmiddel dat aan vervanging toe is, herken je aan verschillende visuele en functionele signalen. Zichtbare beschadigingen zoals deuken, scheuren of roestvorming zijn duidelijke aanwijzingen dat vervanging nodig is. Ook een drukmeter die in het rode gebied staat of helemaal geen druk meer aangeeft, betekent dat de brandblusser niet meer betrouwbaar is.

Corrosie is een veelvoorkomend probleem, vooral bij brandblussers die in vochtige omgevingen staan. Let op roestplekken op de cilinder, vooral rond de bodem en bij de aansluiting van de slang. Een verouderd of ontbrekend keurmerk is eveneens een teken dat vervanging noodzakelijk is. Volgens de wet moet elke brandblusser jaarlijks gekeurd worden, en deze keuring moet zichtbaar zijn op een sticker of label.

Andere signalen die wijzen op noodzakelijke vervanging:

• Leksporen of vochtige plekken rond de afsluiter
• Beschadigde of verhard geworden slang
• Onleesbare instructies of waarschuwingslabels
• Losse onderdelen of een wiebelende drukmeter
• Verkleuring van het blusmiddel (zichtbaar bij transparante cilinders)

Welke wettelijke eisen gelden voor het vervangen van blusmiddelen?

Wettelijke eisen voor het vervangen van blusmiddelen zijn vastgelegd in Nederlandse wet- en regelgeving, waarbij de NEN-normen leidend zijn. Volgens het Bouwbesluit moet je als gebouweigenaar zorgen voor adequate blusmiddelen die voldoen aan de geldende normen. De NEN 2559 schrijft voor dat draagbare blustoestellen minimaal eenmaal per jaar geïnspecteerd moeten worden door een gecertificeerd bedrijf.

Het CCV inspectieschema Brandbeveiliging stelt specifieke eisen aan de keuring en certificering van blusmiddelen. Na elke keuring ontvang je een inspectiecertificaat dat aantoont dat je blusmiddelen voldoen aan de wettelijke eisen. Dit certificaat is belangrijk voor je verzekeraar en bij controles door de brandweer of arbeidsinspectie.

Gebouweigenaren hebben de verantwoordelijkheid om:

• Jaarlijkse keuringen te laten uitvoeren door een erkend onderhoudsbedrijf
• Een logboek bij te houden van alle inspecties en onderhoudswerkzaamheden
• Defecte of afgekeurde blusmiddelen direct te vervangen
• Te zorgen voor het juiste type en aantal blusmiddelen volgens de gebruiksfunctie
• Medewerkers te instrueren over de locatie en het gebruik van blusmiddelen

Wat gebeurt er als blusmiddelen niet tijdig worden vervangen?

Als blusmiddelen niet tijdig worden vervangen, loop je grote risico’s die verder gaan dan alleen brandgevaar. Verouderde blusmiddelen kunnen falen op het moment dat je ze het hardst nodig hebt, waardoor een kleine brand kan uitgroeien tot een grote catastrofe. De verminderde effectiviteit betekent dat het blusmiddel mogelijk niet voldoende druk heeft of dat het bluspoeder is samengekoekt, waardoor blussen onmogelijk wordt.

Bij incidenten met niet-gekeurde of verouderde blusmiddelen ben je als gebouweigenaar aansprakelijk voor de gevolgen. Dit kan leiden tot claims van gewonde personen, nabestaanden of bedrijven die schade hebben geleden. Verzekeringsmaatschappijen kunnen uitkeringen weigeren wanneer blijkt dat je niet aan je onderhoudsverplichtingen hebt voldaan. Boetes van de arbeidsinspectie kunnen oplopen tot duizenden euro’s per overtreding.

De gevolgen van het gebruik van verouderde blusmiddelen zijn:

• Falen van het blusmiddel tijdens een noodsituatie
• Persoonlijke aansprakelijkheid bij ongevallen
• Weigering van verzekeringsuitkeringen
• Boetes en dwangsommen van toezichthouders
• Reputatieschade voor je organisatie
• Stillegging van bedrijfsactiviteiten door de brandweer

Belangrijkste aandachtspunten voor vervanging van blusmiddelen

De belangrijkste aandachtspunten voor een effectief vervangingsbeleid beginnen bij het bijhouden van een gedetailleerd onderhoudsschema. Noteer voor elk blusmiddel de aanschafdatum, keurdatums en geplande vervangingsdatum. Plan vervangingen ruim op tijd in, zodat je nooit zonder adequate brandbeveiliging zit. Werk altijd samen met gecertificeerde leveranciers die voldoen aan alle wettelijke eisen en normen.

Een goed vervangingsbeleid omvat meer dan alleen het vervangen van oude blusmiddelen. Evalueer regelmatig of je nog steeds de juiste types en aantallen blusmiddelen hebt voor je situatie. Bedrijfsprocessen veranderen, en daarmee mogelijk ook de brandrisico’s. Zorg dat nieuwe blusmiddelen strategisch geplaatst worden en dat medewerkers getraind zijn in het gebruik ervan.

Praktische tips voor effectief beheer:

• Maak een digitaal register van alle blusmiddelen met vervangingsdata
• Stel automatische herinneringen in voor keuringen en vervangingen
• Reserveer budget voor geplande vervangingen
• Combineer vervanging met training van medewerkers
• Controleer bij vervanging ook noodverlichting en vluchtroutes
• Documenteer alle vervangingen voor je veiligheidsdossier

Door deze aandachtspunten serieus te nemen, creëer je een veilige werkomgeving en voldoe je aan alle wettelijke verplichtingen. Bij Masset begrijpen we het belang van betrouwbare brandbeveiliging en helpen we organisaties met het opstellen van een effectief onderhouds- en vervangingsbeleid voor hun blusmiddelen.